Centrale Cliëntenraad
Een geweldig jaar, zo vat Henk Veerman 2021 samen. Zowel voor UWV als voor de Centrale Cliëntenraad. Om maar een paar voorbeelden te noemen: in dat jaar ontstonden de maatwerkplaatsen. Ook werkte UWV middels de WIA-herstelactie hard aan het vinden van een oplossing voor cliënten die in de problemen waren gekomen. Hierbij heeft de Centrale Cliëntenraad ook een rol gespeeld. Voor het jaarverslag sprak Henk hierover met Else te Brake, lid van het redactie-overleg en raadslid bij Den Haag & Leiden.
Henk Veerman, Centrale Cliëntenraad
Henk Veerman, Centrale Cliëntenraad
Else: ‘Wat is er het afgelopen jaar allemaal gebeurd bij de Centrale Cliëntenraad?’
Henk: ´Naast personele en communicatieve corona-gerelateerde -problemen en -gevolgen, was 2021 ook het jaar van de WIA-herstelactie. Die kent zijn oorsprong in 2019/2020. Toen ontvingen wij vanuit meerdere kanten signalen. Cliënten waren in de problemen gekomen na een herkeuring. Uiteindelijk bleek het om meer dan vierhonderd cliënten te gaan. Daar heeft onze raad veel werk aan gehad.
We kaartten dit toen op verschillende plekken aan. Ook de LCR (Landelijke Cliëntenraad) was erbij betrokken, zij hebben onder andere geschiedkundige banden gelegd. UWV heeft ons signaal hierover serieus genomen en in december 2020 het Meldpunt Herstelactie geopend. Het afgelopen jaar heeft UWV voor alle situaties afzonderlijk een oplossing gezocht. Daar zijn we erg blij mee.’
‘Daarnaast was 2021 ook het jaar van de Maatwerkplaatsen. Deze zijn bedoeld voor mensen die onevenredig zwaar zijn getroffen door een bepaalde uitvoeringsactie. Volgens de wet moet er dan gekeken worden of dat inderdaad onevenredig zwaar is, en of dat wel terecht is om te doen. Dat is het maatwerk: de Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur toepassen, ofwel: ook letten op de menselijke maat. Door UWV werd dit echter niet gedaan. Dat moest de rechter doen. Hiervoor zijn vorig jaar de Maatwerkplaatsen in het leven geroepen. Ook de WIA-herstelactie is in wezen één grote Maatwerkplaats. Wat dat betreft was 2021 een geweldig jaar: UWV neemt de menselijke maat erg serieus.’
Else: ‘Welke ideeën heeft de Centrale Cliëntenraad om de cliëntenparticipatie te verbeteren?’
Henk: ‘Wij zijn als raad nu slechts een adviseur. Dat maakt onze positie zwak. Als wij advies geven, kan UWV zeggen: ‘’ Dat gaan we niet doen’’. Als raad kunnen wij hooguit zeggen dat wij het er niet mee eens zijn. Er is daarna geen mogelijkheid om in beroep te gaan. Met de Landelijke Cliëntenraad (LCR) denken we na over hoe de andere cliëntenraden het doen. Zo hebben cliëntenraden in de zorg een Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden, die uitspraken kan doen over meningsverschillen. Met als voordeel dat je vanuit 2 kanten een bevoegdheid hebt om ergens over te oordelen. Zo’n neutrale partij zou onze positie in het belang van de cliënt ook kunnen verbeteren.’
Else: ‘Welke verandering zou je het komende jaar willen zien?’
Henk: ‘Dat UWV de Maatwerkplaatsen door ontwikkelt. Deze zijn nu gericht op individuele casussen: iemand heeft een probleem en dan gaan mensen van UWV bij elkaar zitten om te kijken of het probleem opgelost kan worden. Dat is nu incidenteel geregeld. Als een werknemer bij UWV in de gaten heeft dat er iets niet goed gaat, dan wordt het naar de maatwerkplaats gebracht. Dat zou structureel moeten gebeuren in plaats van incidenteel.
Ik moet er wel bij zeggen: de probleemcasussen maken samen een hele kleine groep. Voor het overgrote deel van de cliënten doet UWV het hartstikke goed. En ook goed om te benoemen: Bij de meeste Maatwerkcasussen vindt UWV een oplossing die binnen de mogelijkheden past van de instantie. Daar is geen aanpassing van wetten en regels voor nodig.’
Else: ‘Welke ideeën heeft de Centrale Cliëntenraad om het tekort aan verzekeringsartsen terug te dringen?’
Henk: ‘Wij denken dat het op sommige momenten onnodig is om een keuringsarts te moeten zien. Dat is een van de ideeën die wij het afgelopen jaar geadresseerd hebben. Zo’n arts moet volgens de wet bijvoorbeeld cliënten van UWV regelmatig zien om te bepalen of iemand misschien in de toekomst weer wat kan. Maar dat is koffiedik kijken, een arts heeft die voorspellende gave niet. Natuurlijk, het zou mooi zijn als iedereen gezien wordt door een arts. Maar uitgaande van het tekort kun je beter zeggen dat sommige mensen niet gezien hoeven worden, behalve als ze dat zelf juist wel willen, uiteraard. Maar mensen die blijvend niet kunnen werken, hoeven echt niet meer door een verzekeringsarts te worden gezien.´
Else: ‘Op het online forum van de cliëntenraden heb je de mening van de raad gedeeld over het maken van een geluidsopname bij een keuring. UWV vindt dat je dat uiterlijk 24 uur van tevoren moet aangeven. Hoe zit dat?’
‘Sterker nog, van UWV mocht je jarenlang helemaal geen geluidsopname maken. Terwijl het voor veel cliënten juist heel belangrijk is om een gesprek terug te kunnen luisteren. Zeker als je een moeilijk gesprek hebt gehad. Bij UWV vinden sommige artsen dat het hun privacy aantast, daarom wordt daar lastig over gedaan.
Tegenwoordig mogen geluidsopnames van UWV wel worden gemaakt, onder voorwaarden. Volgens ons klopt dat nog steeds niet. Het mag gewoon wel, punt. Wij en andere raden hebben jaren geleden al een advies uitgebracht waarin staat dat UWV die voorwaarden moet aanpassen. Intussen heeft UWV de tekst over geluidsopnames maken in positieve zin aangepast. Maar nog niet genoeg. Binnenkort gaan we hierover een ongevraagd advies neerleggen bij de Raad van Bestuur.’